عروس هلندی (نام علمی: Nymphicus hollandicus) از خانوادهٔ طوطیهای کاکلدار و کوچکترین عضو این خانواده از نظر جثه
دراسترالیا میباشد. این پرندگان به عنوان حیوانات خانگی محبوبیت زیادی در سطح جهانی دارند و تکثیر آنها نیز به نسبت آسان میباشد. این پرندگان پس از مرغ عشق محبوبترین پرندگان زینتی محسوب میشوند.[۲]
در قبل این پرنده را به عنوان عضوی از خانوادهٔ طوطیها میدانستند اما مطالعات مولکولی اخیر این پرنده را متعلق به خانوادهٔ طوطیهای کاکلدار میداند. عروسها بومی منطقهای دورافتاده در درون استرالیا هستند که مناطق مورد علاقه انها زمینهایی پوشیده شده با علف و بوته درختان کوتاه است.
کاسکو یا طوطی خاکستری آفریقایی (Psittacus erithacus) پرندهای محبوب در کشورهای اروپایی و بسیاری از کشورهای دیگر جهان است
علت محبوبیت این پرنده هوش سرشار و قدرت سخنگویی و تقلید صدای آن است و میتوان گفت این پرنده بهترین پرنده تقلیدکننده صدا در جهان است که به راحتی میتواند بیش از صدها واژه را به خاطر بسپارد و تکرار کند و با این کار باعث شادی و خوشحالی صاحبان خود گردد. این پرنده در محیط زیست طبیعی خود خجالتی و ترسو است. طوطی خاکستری آفریقایی یا به تعبیری دیگر کاسکو از سالیان دور به عنوان پرنده اهلی در قصرهای پادشاهان و خانههای طبقات مختلف مردم جامعه نگهداری میشدهاست و رومیان اولین ملتی در جهان هستند که دربارهٔ این پرنده مطالبی نوشتهاند.
کاسکویاطوطی خاکستری آفریقایی(Psittacus erithacus) پرندهای محبوب در کشورهای اروپایی و بسیاری از کشورهای دیگر جهان است. علت محبوبیت این پرنده هوش سرشار و قدرت سخنگویی و تقلید صدای آن است و میتوان گفت این پرنده بهترین پرنده تقلیدکننده صدا در جهان است که به راحتی میتواند بیش از صدها واژه را به خاطر بسپارد و تکرار کند و با این کار باعث شادی و خوشحالی صاحبان خود گردد. این پرنده در محیط زیست طبیعی خود خجالتی و ترسو است. طوطی خاکستری آفریقایی یا به تعبیری دیگر کاسکو از سالیان دور به عنوان پرنده اهلی در قصرهای پادشاهان و خانههای طبقات مختلف مردم جامعه نگهداری میشدهاست ورومیاناولین ملتی در جهان هستند که دربارهٔ این پرنده مطالبی نوشتهاند.
کاسکو در اصل پرندهای وحشی است که در قاره آفریقا زندگی میکند و از قرنها پیش مورد توجه آدمی قرار گرفته و تلاشهای زیادی برای اهلی کردن و آموزش دادنش شدهاست. امروزه کاسکوها توسط پرورش دهندگان دست آموز شده و به پرندهای خانگی و سرگرمکننده و جالب تبدیل شدهاند. با این حال به دلیل آنکه عملکردی غیرقابل پیش بینی دارند نباید به آنان زیاد اطمینان کرد. کاسکوهایی که از حیات وحش به جمع انسانها آورده میشوند نیازمند صبر و کوشش بسیار برای آموزش و تطبیق با محیط تازه هستند. کاسکوها بسیار قوی هستند؛ درصورت عصبانیت میتوانند گاز بگیرند یا پنجه بکشند.
این پرنده یکی از اعضای تبار پستاسی Psitacidac است که همانند سایر طوطیان بدنی استوار ولی نرم دارد، به طوری که میتواند با منقار خود به راحتی به تمام اجزای بدن خود دسترسی داشته باشد و تا ۱۸۰ درجه سر خود را برگرداند. اندازه بدن طوطی خاکستری آفریقایی بسیار متفاوت است و در گونههای کوچک ۱۲ سانتیمتر ودر گونههای بزرگ تا ۱۰۰ سانتیمتر میرسد و وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم است. رنگ پروبالش خاکستری است و در نژاد کنگو رنگ دُم سرخ است، دُمگاه به رنگ خاکستری روشن و لبههای بال سیاه رنگ و پاها خاکستری تیره هستند. رنگ منقار پرنده سیاه و رنگ چشم پرنده بالغ زرد روشن و هردو جنس نر و ماده از نظر ظاهری شبیه به هم هستند. این پرنده در طول زندگی زادوولد میکند و معمولاً در حدود ۵۰ تا ۶۰ سال عمر میکند.
طوطی خاکستری آفریقایی پرندهای تیزپرواز است و پروازی منظم دارد، اما قدرت جهتشناسی مناسبی ندارد و نمیتواند همانند کبوترها محل زندگی خود را جهت یابی کند و به لانه بازگردد، از این رو پرورش دهندگان این پرنده باید توجه کافی داشته باشند که چنانچه پرنده از محل زندگی خود دور شد، نمیتواند به راحتی لانه و کاشانه خود را یافته و بدان بازگردد.
زیرگونهها
سه زیرگونه از طوطی خاکستری آفریقایی وجود دارد که عبارت اند از:
۱. کاسکوی کنگو Psittacus erithacus
گاهی به آن طوطی خاکستری کامرون نیز میگویند. برخی معتقدند که طوطی کامرون با طوطی کنگو تفاوت دارد اما در حقیقت تفاوت چندانی بین این دو وجود ندارد و برخی از واردکنندگان و فروشندگان این پرندگان سعی میکنند با توجه به اندازه وتنوع رنگ پر و بال نامهای مختلفی بر آنها بگذارند. آنان معمولاً طوطیهای مناطق مختلف را جمعآوری نموده، در یک محموله جای میدهند و پس از رسیدن محموله به کشور مقصد، با توجه به رنگ پر و بال آنها اقدام به جدا کردن آنها به عنوان گونه کنگو و یا کامرون مینمایند. پر و بال پرنده به رنگخاکستری و دم آن کاملاً سرخ است و رنگ دم در جوجههای کمتر از یک سال نیز سرخ با لبههای سیاه است که تیرگی لبههای پر دم بعد از اولین پر ریزی ناپدید میشود. منقار پرنده کاملاً سیاه است. طول بدن ۳۰ تا ۴۵ سانتیمتر وفاصله بین دو بال ۴۵ تا ۵۲۲ سانتیمتر است. وزن بدن آن ۴۵۰ تا ۶۰۰ گرم است که گاهی اوقات به ۷۰۰ گرم نیز میرسد و در حدود ۵۰ تا ۶۰ سال عمر میکند. پرندهای بسیار باهوش است و برخی از دانشمندان هوش آن را به هوش بچه چهار ساله تشبیه کردهاند. قدرت زیادی برای تقلید صدای آدمی ندارد ولی قدرت خوبی برای برقراری ارتباط با آدمی از طریق صحبت کردن دارد. در مقایسه با سایر انواع طوطی نسبتاً آرام است و کمتر جیغ میزند.[۱]
۲. کاسکوی تیمنه P.e.Timneh
طوطی خاکستری تیمنه، که نام علمی آن Psittacus erithacus timneh است و در محافل علمی به نام طوطی تیمنه معروف است و نام دیگری ندارد. این پرنده در سال ۱۸۴۴ توسط دانشمندی به نام فریزر Fraser شناسایی شد. پر و بال آن خاکستری است و دم آن نیز برخلاف طوطی کنگو، خاکستریسرخ فام است. منقار به رنگ تیره روشن و در قسمت پایینی کمی به سفیدی میزند. طول آن از طوطی خاکستری کنگو کوتاهتر است و وزن آن ۲۵۰ تا ۴۵۰ گرم ودر حدود ۵۰ تا ۶۰ سال عمر میکند. این پرنده در جنوب گینه، سیرالئون، لیبریا و اغلب مناطق غربی ساحل عاج دیده میشود. قدرت تقلید صدای آن تفاوتی با طوطی خاکستری کنگو ندارد این طوطی آرامتر از سایر انواع طوطیان است و از سن پایین قادر به تقلید صدا میباشد.[۱]
۳. کاسکوی پرنسپس P.e.Princeps
با دقت در خصوصیات این سه گونه به راحتی میتوان دید که طوطی تیمنه از دو گونه دیگر کوچکتر است از این رو اندازههای مذکور در ذیل کاملاً بر آن منطبق نمیباشد. منظور از ذکر این اندازهها در این جا آشنایی خوانندگان با اندازه تقریبی این پرندهاست و قابل ذکر است که اندازه این پرندگان که در غرب قاره آفریقا زندگی میکنند با آنهایی که در شرق قاره آفریقا زندگی میکنند متفاوت است و باید افزود که طوطیهای خاکستری شرق آفریقا از لحاظ جثه بزرگتر و از لحاظ وزن سنگین تر میباشند و در هر سه گونه نامبرده تفاوتی بین نر و ماده پرنده وجود ندارد. البته معمولاً پرندههای نر جثهای بزرگتر از پرندههای ماده دارند، اما از این خاصیت نمیتوان به طور قاطع استفاده کرد و چه بسا دیده شود که پرنده مادهای از پرنده نر بزرگتر باشد، برخی از پرورش دهندگان معتقدند که چشم طوطی خاکستری نر بیضی تر از چشم پرنده ماده میباشد و صورت پرنده ماده روشنتر است، اما در حقیقت این مطالب برای تعیین جنسیت چنان مستند و مستدل نمیباشند.
هوش و ذکاوت کاسکو
کاسکو
در حالی که تعیین میزان هوش در حیوانات و قضاوت دربارهٔ این که کدامیک از ذکاوت بیشتری برخوردار است عملاً کار دشواری است، اما بسیاری از دانشمندان معتقدند که راسته Psittaciformeها در بین پرندگان از این لحاظ شاخص میباشند. در این بین کاسکو با داشتن قوه ادراک بالاتر از بقیه قرار میگیرد. اصولاً در بین پرندگان طوطی کاسکو، طوطی کاکاتو و کلاغ به نظر باهوش تر میرسند. برخی معتقدند که کاسکو یک تقلید کننده کلمات نیست بلکه او قادر است که مفهوم واقعی کلمات را نیز درک نماید. از جمله کسانی که به این امر معتقدند و سخت از آن دفاع میکنند خانم دکتر آرین پیپربرگ است که در کتاب خود «مطالعاتی دربارهٔ آلکس» اظهار میدارد: «کاسکو قادر است مفهوم کلمات را به خوبی درک کند. این پرنده میتواند مفهوم صفر را درک نموده و عدم وجود یک چیز را کاملاً بفهمد». البته مطالب گفته شده بدین معنی نیست که مغز این پرنده شبیه به مغزانسان عمل میکند، بلکه منظور این است که این مغز میتواند برخی از مسایل منطقی را به یکدیگر مرتبط ساخته و در سطح بسیار پایین آنها را تجزیه و تحلیل نماید.
تغذیه
این پرنده از میوه جات، سبزیجات، دانه جات، غلات، میوههای مغز دار، خشکبار (نظیر پسته، گردو، بادام و فندق) و بذرگیاهان تغذیه میکند. در صورتی که از غذای آماده استفاده میکنید اطمینان حاصل کنید که این غذا مخصوص طوطیهای بزرگ باشد.
تولید مثل
پس از تشخیص طوطیهای نر و ماده، باید برای سازگار شدن آنها با یکدیگر، آنها را برای مدتی در دو قفس جداگانه در کنار هم نگهداری کرد تا به تدریج به یکدیگر عادت کنند و پس از مدتی با تهیه قفس بزرگتر، هردوی آنان را به یک قفس منتقل نمود تا در کنار هم زندگی کنند. سازگاری یکی از عوامل بسیار مهم در تولید مثل کاسکو است. البته اگر تعداد زیادی کاسکوی نر و ماده در اختیار داشته باشید، بهتر است که انتخاب جفت را به عهده خود کاسکو بگذارید. جفتهای سازگار شده در کنار هم میمانند وبه همدیگر غذا داده وبه پر آرایی یکدیگر میپردازند. در شرایط طبیعی معمولاً طوطیها جفت خود را برای تمام طول زندگی انتخاب میکنند. از این رو بهتر است که پس از سازگاری طوطیهای نر و ماده، آنها را از همدیگر جدا نکنید و اجازه بدهید که در کنار هم زندگی کنند.